Disgrifio Nodweddian Tirweddau Hanesyddol
Merthyr Tudful


Lleolir Merthyr Tudful mewn basn naturiol ym mlaen dyffryn Afon Taf. Mae bryniau ac esgeiriau uchel yn codi i 450m uwchlaw OD ar bob ochr, ac mae datblygiadau wedi'u cyfyngu i lawr y basn a dyffrynnoedd isafonydd llai o faint Afon Taf, sydd ei hun yn darparu'r unig lwybr naturiol allan o'r basn i'r de-ddwyrain. Fodd bynnag, ni luniwyd y dref gan y topograffi yn unig, ond hefyd gan yr adnoddau mwynau a geid yn yr ardaloedd hynny o amgylch y dref. Mae'n debyg mai Merthyr Tudful oedd y dref gwneud haearn fwyaf yn y byd yn ystod y cyfnod o ddechrau hyd ganol y 19eg ganrif, a chyfrifir bod allgyrch Merthyr Tudfull yn cyfateb i chwarter allgynnyrch Unol Daleithiau America. Trawsnewidiwyd y dref, a'i thirwedd gysylltiedig, yn gyflym a thyfodd o fod yn bentref dinod yn y 1750au i'r dref fwyaf yng Nghymru erbyn 1801.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Nôl i'r prif fap Ewch at map yr ardal sydd wedi cael ei gwneud yn fwy HLCA 041: Tir Comin Merthyr Tudful, Gogledd HLCA 042: Chwareli Twynau Gwynion HLCA 027: Taf Fechan HLCA 051: Chwarel Vaynor HLCA 059: Blaen-y-Dyffryn HLCA 029: Ardal Gwaith Haearn Ivor HLCA 058: Ty-Newydd HLCA 043: Y Garth a Blaen-y-Garth HLCA 035: Pengarnddu HLCA 056: Yr A465 (C) Ffordd Blaenau'r Cymoedd HLCA 047: Dowlais Top HLCA 030: Pantcadifor, Rhyd-y-Bedd a Chaeracca HLCA 044: Chwareli Castell Morlais HLCA 046: Chwareli Bryniau HLCA  045: Bryn a Chastell Morlais HLCA  045: Bryn a Chastell Morlais HLCA 052:  Fferm y Gurnos a Bunker's Hill HLCA 049: Bon-y-Maen HLCA 057: Trefechan HLCA 060: Cefn Cil-Sanws HLCA 012: Gwaith Haearn Cyfarthfa HLCA 055: Cefncoedycymmer HLCA 061: Dyffryn Afon Taff Fawr HLCA 053: Y Graig, Gurnos HLCA 050: Y Gurnos a Galon Uchaf HLCA 005: Penydarren HLCA 008: Ardal Gwaith Haearn Dowlais HLCA 007: Dowlais HLCA 047: Dowlais Top HLCA 078: Tomen Fawr Dowlais, trecati, Trehir a Thwyn-y-Waun HLCA 039: Ffos-y-Fran HLCA 022: Clyn-Mil, Pencoedcae a Trebeddau HLCA 013: Castell a Pharc Cyfarthfa HLCA 054: Lakeside Gardens HLCA 012: Gwaith Haearn Cyfarthfa HLCA 055: Cefncoedycymmer HLCA 012: Gwaith Haearn Cyfarthfa HLCA 079: Ffordd yr A470 (C) HLCA 061: Dyffryn Afon Taff Fawr HLCA 062: Coed Meurig HLCA 062: Coed Meurig HLCA 062: Coed Meurig HLCA 063: Clwyd-y-Fagwyr, Gellideg a Phen-Llwyn-Deri HLCA 066: Tomenni Waun-y-Nant Goy HLCA 067: Pencoedcae a Brynteg HLCA 065: Ochr-y-Mynydd, Winch Fawr HLCA 069: Cwm Glo, Gogledd HLCA 070: Cwm Glo: Coridor Tramffyrdd, Platffyrdd ac Incleins HLCA 068: Heolgerrig and Pen-yr-Heolgerrig HLCA 064: Gweithfeydd Cloddio Winch Fawr, Pen-yr-Heolgerrig, Cwm Du, a Chwm Glo Uchaf HLCA 073: Mynydd Aberdar HLCA 074:  Blaen-Canaid a Hendre-Fawr HLCA 072: Waunwyllt, Pen-y-Lan a Graig Gethin HLCA 079: Ffordd yr A470 (C) HLCA 014: Coridor Camlesia Rheilffyrdd Afon Taf HLCA 028: Coridor Rheilffordd Dyffryn Taf HLCA 018: Abercanaid a Llwyn-yr-Eos HLCA 015: Parciau Diwydiannol a Busnes Dyffryn Taf HLCA 020: Pentrebach HLCA 019: Coridor Tramffordd Penydarren HLCA 024: Graweth a Phen-y-Lan HLCA 031: Tir Comin Merthyr Tudful, Canolog HLCA 032: Golchfa Cwm Bargoed HLCA 033: Tir Comin heb ei Wella Garth Fawr HLCA 075: Tir Comin Wedi'i Wella Garth Fawr HLCA 076: Taf Bargoed HLCA 077: Tir Comin Merthyr Tudful, De HLCA 025: Nantyrodyn aGweithfeydd Cloddio Bwllfa HLCA 026: Cilfach-yr-Encil HLCA 023: Gweithfeydd Cloddio Clyn-Mil HLCA 017: Y Graig HLCA 014: Coridor Camlesi a Rheilffyrdd Afon Taf
Cliciwch ar yr ardal am wybodaeth pellach

 

 

Er gwaethaf gwaith adfer tir helaeth a wnaed yn ddiweddar a'r gwaith a wnaed i lanweithio'r tomenni gwastraff oddi amgylch, at ei gilydd mae Merthyr Tudful wedi cadw ei chymeriad tirwedd ddiwydiannol fel tref Gymreig bwysicaf y Chwyldro Diwydiannol. Mae'r dref a'r ardal o'i hamgylch yn dal i fod yn enghraifft rymus o dirwedd ddiwydiannol yn dyddio o'r 18fed ganrif a'r 19eg ganrif sy'n enwog ledled y byd ac sy'n atgof parhaol o'r modd y mae dyn wedi ymelwa ar y dirwedd.

Mae'r dirwedd sy'n dyddio yn bennaf o ddiwedd y 18fed ganrif hyd y 19eg ganrif yn cynnwys nifer o elfennau creiriol a chanolbwyntiau wedi'u gosod yn y dirwedd bresennol. Mae'r elfennau unigol hyn yn cynnwys olion gweithfeydd haearn mawr, olion y diwydiant mwyngloddio glo cysylltiedig, ffrydiau grym dwr, pont haearn gynnar, systemau cysylltiadau, gan gynnwys tramffyrdd cynnar, tomenni, tai teras diwydiannol, a thy'r meistr haearn, sef Castell Cyfarthfa. Fodd bynnag, nid yn unig y mae Merthyr Tudful yn dal i fod yn bwysig yn economaidd, ond mae'n dal i fod yn bwysig fel canolfan grefyddol, lenyddol a gwleidyddol hefyd.

Mae'r ardal a nodwyd yma yn cynnwys llawer o wahanol elfennau, sy'n cynnwys Gwaith Haearn Dowlais ym Merthyr Tudful, a sefydlwyd ym 1759, a'r gwaith cyntaf o'r fath yn ôl pob tebyg i ddefnyddio cols yn Ne Cymru. Ar ôl Dowlais sefydlwyd gweithfeydd haearn eraill megis Plymouth ym 1763, Cyfarthfa ym 1765 a Phenydarren ym 1784. Crëwyd gweithfeydd atodol eraill ar ddechrau'r 19eg ganrif yn Ynysfach gan Waith Cyfarthfa, Ivor gan Waith Dowlais, Dyffryn gan Waith Plymouth, a rhagor o efeiliau ym Mhentrebach, rhan o Waith Plymouth.

 

Nôl i'r map HLCA 079: Ffordd yr A470(C) HLCA 063: Clwyd-y-Fagwyr, Gellideg and Pen-Llwyn-Deri HLCA 066: Tomenni Waun-y-Nant Goy HLCA 068: Heolgerrig a Phen-yr-Heolgerrig HLCA 069: Cwm Glo, Gogledd HLCA 070: Cwm Glo: Coridor Tramffyrdd, Platffyrdd ac Incleins HLCA 064: Gweithfeydd Cloddio Winch Fawr, pen-yr-Heolgerrig, Cwm Du a Chwm Glo Uchaf HLCA 074: Blaen-Canaid a Hendre-Fawr HLCA 071: Upper Collier's Row HLCA 072: Waunwyllt, Pen-y-Lan a Graig Gethin HLCA 014: Coridor Camlesi a Rheilffyrd Afon taf HLCA 016: Abercanaid Uchaf HLCA 014:  Coridor Camlesi a Rheilffyrdd Afon Taf HLCA 010: Ardal Gwaith Haearn Ynys Fach HLCA 011: Llwyn-Celyn acYnys Fach HLCA 009: George Town, Cyn-anheddiad Diwydiannol HLCA 012: Gwaith Haearn Cyfarthfa HLCA 015: Parciau Diwydiannol a Busnes Dyffryn Taf HLCA 028: Coridor Rheilffordd Dyffryn Taf HLCA 028: Coridor Rheilffordd DyffrynTaf HLCA 015: Parciau Diwydiannol a Busnes Dyffryn Taf HLCA 001: Merthyr Tydfil: Craidd Hanesyddol a Masnachol HLCA 019: Coridor Tramffordd Penydarren HLCA 019: Penydarren Tramroad Corridor HLCA 001: Merthyr Tydfil: Craidd Hanesyddol a Masnachol HLCA 002: Williamstown, Cae-Pant-Tywyll, Tydfil's Well and Morgan Town HLCA 002: Williamstown, Cae-Pant-Tywyll, Tydfil's Well a Morgan Town HLCA 013: Castell a Pharc Cyfarthfa HLCA 003: Parc Penydarren a Gwaelod-y-Garth HLCA 050: Y Gurnos a Galon Uchaf HLCA 005: Penydarren HLCA 004: Ardal Gwaith Haearn Penydarren HLCA 034: Thomas Town (Gorllewin) HLCA 037: Ysgubor Newydd HLCA 066: Merthyr Tydfil, De: Ardal Plymouth Street HLCA 036:Thomas Town (Dwyrain) a Phenyard HLCA 040: Incline Top HLCA 008: Ardal Gwaith Haearn Dowlais HLCA 078: Tomen Fawr Dowlais, Trecatti, Trehir a Thwyn-y-Waun HLCA 038: Mountain Hare HLCA 038: Mountain Hare HLCA 022: Clyn-Mil, Pencoedcae and Trebeddau HLCA 048: Cwm Blacks HLCA 001: Merthyr Tydfil: Craidd Hanesyddol a Masnachol HLCA 037: Ysgubor Newydd HLCA 019: Coridor Tramffordd Penydarren HLCA 022: Clyn-Mil, Pencoedcae and Trebeddau HLCA 022: Clyn-Mil, Pencoedcae a Trebeddau HLCA 023: Gweithfeydd Cloddio lyn-Mil HLCA 021: Ardal mwyngloddio Brig Clyn-Mil a Wernlas HLCA 039: Ffos-y-Fran

Cliciwch ar yr ardal am wybodaeth pellach

 
Mae olion sydd wedi goroesi yn cynnwys y banc ffwrneisi enwog yng Ngwaith Haearn Cyfarthfa, lle y mae chwech o'i saith ffwrnais chwyth yn dyddio o ddiwedd y 18fed ganrif, a'i resi o odynau calchynnu, wedi goroesi'n gyfan i raddau helaeth. Yng Ngwaith Haearn Dowlais mae'r olion yn cynnwys y stablau mawr a thy'r peiriant chwythu, a adferwyd. Mae olion Gwaith Haearn Ynysfach yn cynnwys un ty peiriant chwythu a phedair ffwrnais yn dyddio o ddechrau'r 19eg ganrif. Adferwyd ty'r peiriant hefyd ac mae'n gweithredu fel amgueddfa yn cofnodi hanes y diwydiant haearn.

Yn lleol, mae systemau cysylltiadau cynnar yn dal i fodoli, er i wahanol raddau. Gerllaw Gwaith Haearn Cyfarthfa lleolir pont Pontycafnau a adeiladwyd ym 1793, y bont reilffordd haearn gyntaf a adeiladwyd erioed. Mae'r bont yn arbennig o bwysig am y câi ei defnyddio fel dyfrbont yn ogystal. Cludai tramffordd y Gurnos a ddefnyddiai bont Pontycafnau galchfaen o chwareli'r Gurnos ac mae'n bodoli heddiw fel llwybr troed ag iddo olygfeydd trawiadol sydd wedi cadw ei flociau o sliperi cerrig. Mae olion odynau calch a melinau pannu wedi goroesi ar bob ochr i'r llwybr. Mewn mannau eraill, mae llinell tramffordd Penydarren, a adeiladwyd ym 1802 i gludo haearn ar dramiau wedi'u tynnu gan geffylau, wedi goroesi ac mae hefyd o bwys hanesyddol fel llwybr y daith reilffordd gyntaf gan locomotif ager a wnaed gan locomotif Richard Trevithick ym 1804. Mae'r dramffordd hefyd yn cynnwys twnnel a adeiladwyd dan Waith Haearn Plymouth.

Mae darnau byr o gamlas enwog Sir Forgannwg, a adeiladwyd yn y 1790au, hefyd wedi goroesi fel nodweddion tirwedd pwysig, gan gynnwys darn a adferwyd o flaen Chapel Row. Fe'i croesir gan bont Rhydycar, pont gynnar â thrawstiau haearn yn dyddio o'r 1790au sydd wedi'i hadleoli. Adeiladwyd Chapel Row ei hun gan Gwmni Haearn Cyfarthfa fel tai gweithwyr, yr adferwyd un ohonynt, fel enghraifft o fwthyn gweithiwr haearn o'r oes o'r blaen a hefyd fel man geni'r cyfansoddwr enwog Dr Joseph Parry. Castell Cyfarthfa, sy'n edrych dros Waith Haearn Cyfarthfa, oedd y ty mwyaf a godidocaf a adeiladwyd ym Merthyr Tudful ar gyfer meistr haearn, ac mae'n un o'r enghreifftiau mwyaf nodedig o dy diwydiannwr sydd wedi goroesi yng Nghymru. Mae Castell Cyfarthfa, sy'n dra gwahanol i Chapel Row, yn adlewyrchu pegwn cymdeithasol arall gweithgareddau meistri haearn Merthyr. Lleolir y ty mewn 64ha o erddi, a dirluniwyd gan y teulu Crawshay i gynnwys coetiroedd a llyn. Mae'r ty godidog hwn a'i leoliad mewn parcdir hefyd yn darparu cyferbyniad diddorol a phwysig â nodweddion tirwedd creiriol eraill Merthyr Tudful.


Prosesau, themâu a chefndir hanesyddol y Merthyr Tudful


Yr Ardaloedd Cymeriad

HLCA 001 Merthyr Tudful: Craidd Hanesyddol a Masnachol Craidd anheddiad yn dyddio o'r cyfnod cynddiwydiannol a dechrau'r cyfnod diwydiannol sy'n cynnwys aneddiadau diwydiannol estynedig diweddarach: canolfan grefyddol, fasnachol a gweinyddol gynddiwydiannol a ddatblygodd yn ystod y cyfnod ôl-ganoloesol a'r cyfnod diwydiannol; adeiladau crefyddol, masnachol a gweinyddol ac adeiladau eraill yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol, y 19eg ganrif a'r 20fed ganrif; digwyddiadau a chysylltiadau hanesyddol; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 001)
Ardal gymeriad Merthyr Tudful: Craidd Hanesyddol a Masnachol: canol hanesyddol y dref.


(Foto : GGAT Merthyr 002)

Ardal gymeriad Williamstown, Cae-Pant-Tywyll, Tydfil's Well a Morgan Town: tai gweithwyr pwysig cynnar a datblygiadau masnachol bach.

HLCA 002 Williamstown, Cae-Pant-Tywyll, Tydfil's Well a Morgan Town Anheddiad gweithwyr sydd mewn cyflwr da: twf anheddiad diwydiannol cynnar cynllun llinellol a rheolaidd cymysg, gwaith adnewyddu trefol diweddar ar raddfa fach; cysylltiad agos â Gwaith Haearn Cyfarthfa; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 003 Parc Penydarren a Gwaelod-y-Garth Y prif ddatblygiad maestrefol dosbarth canol ar gyn-barcdir; blociau rheolaidd o derasau a filâu pâr a filâu ar wahân mwy o faint; safle cyn-gartref meistr gwaith haearn; swyddogaeth hamdden bwysig yn ddiweddar.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 003)

Ardal gymeriad Parc Penydarren a Gwaelod-y-Garth: y brif ardal breswyl ddosbarth canol yn dyddio o ddiwedd y 19eg ganrif a dechrau'r 20fed ganrif.


(Foto : GGAT Merthyr 004)

Ardal gymeriad Ardal Gwaith Haearn Penydarren: safle gwaith haearn cynnar a ddatblygwyd yn ddiweddarach ar gyfer tai gweithwyr.

HLCA 004 Ardal Gwaith Haearn Penydarren Ardal gwaith haearn cynnar yn cynnwys olion ffwrneisi chwyth ac ardal gyfagos yn cynnwys tai diwydiannol yn dyddio o ddiwedd y 19eg ganrif / dechrau'r 20fed ganrif; cysylltiadau hanesyddol, a thechnolegol o bwys cenedlaethol a rhyngwladol; safle nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a gweithgarwch cynhyrchu trydan.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 005 Penydarren Anheddiad diwydiannol: Anheddiad o eiddo Cwmni Haearn yn cynnwys gwasgariad/clwstwr agos cynnar o anheddau a, datblygiadau strimynnog llinellol yr ychwanegwyd aneddiadau cynlluniedig atynt ar ffurf blociau llinellol rheolaidd o derasau, gan gynnwys tai awdurdod lleol cynnar.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 005)

Ardal gymeriad Penydarren: anheddiad gweithwyr haearn yn dyddio o ddechrau'r 19eg ganrif.

(Foto : GGAT Merthyr 006)

Ardal gymeriad Merthyr Tudful, De: Ardal Plymouth Street: anheddiad diwydiannol yn seiliedig ar ddatblygiadau strimynnog.
HLCA 006 Merthyr Tudful, De: Ardal Plymouth Street Anheddiad diwydiannol: datblygiadau strimynnog cynnar a gwaith mewnlenwi diweddarach ar ffurf terasau rheolaidd; coridor trafnidiaeth a chysylltiad agos ag ardaloedd cyfagos.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 007 Dowlais Anheddiad diwydiannol: Anheddiad a oedd yn eiddo i Gwmni Haearn ag elfen reolaidd a datblygedig i'w gynllun; datblygiadau strimynnog gwreiddiol ac anheddiad gwasgaredig nas cynlluniwyd ar ffurf 'anheddiad sgwatwyr' yng Nghwm Rhyd-y-Bedd, yr ychwanegwyd craidd â chynllun grid llinellol, adeiladau cyhoeddus, addysgol a chrefyddol; gwaith ailddatblygu ar raddfa fawr yn ystod yr 20fed ganrif; coridor trafnidiaeth.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 007)

Ardal gymeriad Dowlais: anheddiad gweithwyr haearn cynnar.

(Foto : GGAT Merthyr 008)

Ardal gymeriad Ardal Gwaith Haearn Dowlais: gwaith haearn cynnar pwysig, sydd bellach yn barc diwydiannol.

HLCA 008 Ardal Gwaith Haearn Dowlais Ardal Ddiwydiannol: safle cyn-waith haearn; cysylltiadau hanesyddol, technolegol, a chelfyddydol o bwys cenedlaethol a rhyngwladol; safle cartref meistr haearn; gweithgarwch rheoli dwr a chynhyrchu pwer.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 009 George Town, Cyn-anheddiad Diwydiannol Ardal anheddiad diwydiannol: a ailwampiwyd yn ystod y blynyddoedd diwethaf ond sydd wedi cadw ei gynllun strydoedd rheolaidd cynnar; coridor trafnidiaeth; adeiladau crefyddol yn dyddio o'r 19eg ganrif; cysylltiadau hanesyddol (y teulu Crawshay o Gyfarthfa; Joseph Parry.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 009)

Ardal gymeriad George Town, Cyn-Anheddiad Diwydiannol: anheddiad diwydiannol a ailddatblygwyd bron yn gyfan gwbl bellach ar gyfer tai modern.

(Foto : GGAT Merthyr 010)

Ardal gymeriad Ardal Gwaith Haearn Ynys Fach: gwaith haearn cynnar ac olion sydd wedi goroesi.

HLCA 010 Ardal Gwaith Haearn Ynys Fach Olion diwydiannol: gwaith haearn, saif Coleg Technegol ar ran o'r ardal; cysylltiadau hanesyddol, technegol, a chelfyddydol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 011 Llwyncelyn ac Ynys Fach Anheddiad ar ffurf ystâd fodern dros ardal a nodweddid gynt gan y defnydd cymysg a wneid ohoni at ddibenion amaethyddol a diwydiannol, gan gynnwys cloddio haearnfaen a thrafnidiaeth ddiwydiannol. transport.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 011)

Ardal gymeriad Llwyn-celyn ac Ynys Fach: ardal drefol fodern.

(Foto : GGAT Merthyr 012)

Ardal gymeriad Gwaith Haearn Cyfarthfa a Nodweddion Cysylltiedig: gwaith haearn cynnar pwysig ac olion sydd wedi goroesi.

HLCA 012 Gwaith Haearn Cyfarthfa Gwaith Haearn a nodweddion cydberthynol gerllaw: gan gynnwys nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a nodweddion rheoli dwr; cysylltiadau hanesyddol, technolegol a chelfyddydol; safle cyn-gartref meistr haearn.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 013 Castell a Pharc Cyfarthfa Plasty meistr haearn, parc a gardd hanesyddol; cysylltedd gweledol â'r gwaith haearn cysylltiedig a thirwedd gloddiol ddiwydiannol; amgueddfa ac ysgol ddiweddarach; man hamdden; cysylltiadau hanesyddol a chelfyddydol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 013)

Ardal gymeriad Castell a Pharc Cyfarthfa: tþ a pharc meistr haearn.

 


(Foto : GGAT Merthyr 014)

Ardal gymeriad Coridor Camlesi a Rheilffyrdd Afon Taf: llwybr camlesi, rheilffyrdd, tramffyrdd a ffyrdd gerllaw Afon Taf.

HLCA 014 Coridor Camlesi a Rheilffyrdd Afon Taf Y prif goridor cysylltiadau o'r gogledd i'r de coridor camlesi, tramffyrdd, rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus; nodweddion cloddiol yn dyddio o'r 18fed ganrif a'r 19eg ganrif, pyllau glo, lefelydd a mwyngloddiau yn bennaf a nodweddion rheoli dwr cysylltiedig; tai diwydiannol; cysylltiadau hanesyddol a diwylliannol pwysig; Coetir Hynafol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 015 Parciau Diwydiannol a Busnes Dyffryn Taf Ardal ddiwydiannol/adwerthol ddiweddar a adeiladwyd yn rhannol dros gyn-waith haearn, tomenni a nodweddion trafnidiaeth a rheoli dwr cysylltiedig; safle gweithfeydd cloddio glo cysylltiedig; safle anheddiad gwaith haearn; pensaernïaeth ddiwydiannol yn dyddio o'r cyfnod ar ôl y rhyfel.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 015)
Ardal gymeriad Parciau Diwydiannol a Busnes Dyffryn Taf: ardal ddiwydiannol a manwerthu yn dyddio o'r 20fed ganrif.

(Foto : GGAT Merthyr 016)

Ardal gymeriad Abercanaid Uchaf: Pwll glo pwysig ar lan camlas yn dyddio o ddechrau'r 19eg ganrif.
HLCA 016 Abercanaid Uchaf Anheddiad glofaol cynnar pwysig gerllaw camlas a phwll glo Glyndyrys (ty'r injan).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

 

HLCA 017 Y Graig Anheddiad glofaol cynnar gerllaw camlas (Camlas Sir Forgannwg) a phwll glo.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 017)

Ardal gymeriad y Graig: anheddiad cynnar ar lan camlas.


(Foto : GGAT Merthyr 018)

Ardal gymeriad Abercanaid a Llwyn-yr-Eos: anheddiad glofaol yn dyddio o'r 19eg ganrif a nodweddir gan gynllun grid unionlin.

HLCA 018 Abercanaid a Llwyn-yr-Eos Enghraifft bwysig sydd wedi goroesi o anheddiad diwydiannol a gynlluniwyd yn dyddio o ganol y 19eg ganrif; safle anheddiad cynnar gerllaw camlas, sef Llwyn-yr-Eos.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

HLCA 019 Coridor Tramffordd Penydarren Coridor Tramffordd Penydarren sydd o bwys cenedlaethol a llinellau mwynau eraill, safle Gwaith Haearn Plymouth; cysylltiadau hanesyddol; safle tai diwydiannol; nodweddion mwyngloddio.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 019)

Ardal gymeriad Coridor Tramffordd Penydarren: tramffordd yn gysylltiedig â'r daith gofnodedig gyntaf gan locomotif ager a wnaed ar gledrau.


(Foto : GGAT Merthyr 020)
Ardal gymeriad Pentrebach: anheddiad diwydiannol o dai gweithwyr haearn.

HLCA 020 Pentrebach Anheddiad diwydiannol: rhesi diwydiannol unigol yn dyddio o'r cyfnod cyn y 1850au a datblygiadau yn seiliedig ar y pwll glo yn dyddio o ddechrau'r 20fed ganrif; nodweddion trafnidiaeth a rheoli dwr, preswylfa meistr haearn.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 021 Ardal Mwyngloddio Brig Clyn-Mil a Wernlas Gweithgarwch mwyngloddio brig ac adfer tir yn dyddio o'r 20fed ganrif: nodweddid gynt fel ardal o weithfeydd mwyngloddio glo a mwyn haearn helaeth yn dyddio o'r 19eg ganrif, yn cynnwys nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a rheoli dwr.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 021)

Ardal gymeriad Ardal Mwyngloddio Brig Clyn-Mil a Wern-Las: cyn-weithfeydd cloddio haearnfaen a glo a ddilëwyd gan weithgarwch mwyngloddio brig ac adfer tir.


(Foto : GGAT Merthyr 022)

Ardal gymeriad Clyn-Mil, Pencoedcae a Threbeddau: ardal amaethyddol a diwydiannol gymysg (gweithfeydd cloddio glo a mwyn haearn), a adferwyd yn rhannol bellach.

HLCA 022 Clyn-MiI, Pencoedcae a Threbeddau Tir amaethyddol amgaeëdig; safle gweithfeydd cloddio glo a mwyn haearn yn dyddio o ddiwedd y 18fed ganrif a'r 19eg ganrif; safle nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a rheoli dwr; ffermydd ôl-ganoloesol a stablau diwydiannol; rhywfaint o weithgarwch adfer tir.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

HLCA 023 Gweithfeydd Cloddio Clyn-Mil Ardal o ucheldir amgaeëdig; olion gweithfeydd cloddio haearnfaen a glo cynnar, gweithfeydd cloddio ar yr wyneb yn bennaf; rhwydwaith tramffyrdd diwydiannol a nodweddion rheoli dwr; Coetir Hynafol; ffiniau caeau wedi'u ffurfio gan waliau sych a chloddiau ac arnynt wrychoedd; cysylltiad agos ag ardaloedd cyfagos.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 023)

Ardal gymeriad Gweithfeydd Cloddio Clyn-Mil: olion helaeth gweithfeydd cloddio glo a haearn cynnar ar yr wyneb sydd mewn cyflwr da.

(Foto : GGAT Merthyr 024)

Ardal gymeriad Graweth a Phen-y-Lan: tirwedd amaethyddol o gaeau afreolaidd â ffiniau traddodiadol a ffermydd cysylltiedig.

HLCA 024 Graweth a Phen-y-Lan Ardal sydd wedi goroesi o gaeau amaethyddol bach afreolaidd datblygedig yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol lle y bu dylanwad datblygiadau diwydiannol yn gymharol fach (glo a mwyn haearn).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

HLCA 025 Nantyrodyn a Gweithfeydd Cloddio Bwllfa Gweithgarwch amgáu ac anheddu (adfeiliedig) ar raddfa fach yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol; tirwedd ddiwydiannol gloddiol; lefelydd prawf a glo; coridor lonydd amaethyddol/diwydiannol/tramffyrdd posibl ac inclein; Coetir Hynafol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 025)

Ardal gymeriad Nantyrodyn a Gweithfeydd Cloddio'r Bwllfa: tirwedd ddiwydiannol o weithfeydd cloddio glo, ond yn cynnwys ardaloedd creiriol o dir diffaith amgaeëdig a choetir.

(Foto : GGAT Merthyr 026)

Ardal gymeriad Cilfach-yr-Encil: tirwedd amaethyddol o gaeau afreolaidd.

HLCA 026 Cilfach-yr-Encil Ardal sydd wedi goroesi o gaeau amaethyddol bach afreolaidd datblygedig cynddiwydiannol heb fawr ddim dylanwad diwydiannol arni.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

HLCA 027 Taf Fechan Coridor trafnidiaeth: rheilffyrdd a ffyrdd cyhoeddus, Coetir Hynafol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

 

 


(Foto : GGAT Merthyr 027)

Ardal gymeriad Taf Fechan: coridor trafnidiaeth yn seiliedig ar rwydweithiau rheilffyrdd cyhoeddus yn dyddio o'r 19eg ganrif.

(Foto : GGAT Merthyr 028)

Ardal gymeriad Coridor Rheilffordd Dyffryn Taf: coridor trafnidiaeth yn seiliedig ar Reilffordd Dyffryn Taf a adeiladwyd gan Brunel.

HLCA 028 Coridor Rheilffordd Dyffryn Taf Coridor trafnidiaeth reilffordd; cysylltiadau hanesyddol; nodweddion rheoli dwr.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

 

 

HLCA 029 Ardal Gwaith Haearn Ivor Ardal ddiwydiannol: gwaith haearn.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 029)

Ardal gymeriad Ardal Gwaith Haearn Ivor: safle gwaith haearn cynnar yn dyddio o'r 19eg ganrif ac adeiladau diwydiannol anghyfannedd diweddarach.

(Foto : GGAT Merthyr 030)

Ardal gymeriad Pantcadifor, Rhyd-y-Bedd a Chaeracca: anheddiad min ffordd yn gysylltiedig â chwareli lleol.

HLCA 030 Pantcadifor, Rhyd-y-Bedd a Chaeracca Anheddiad diwydiannol dinod: datblygiadau strimynnog cynnar a therasau rheolaidd diweddarach; mynwent bwysig; coridor trafnidiaeth (rheilffordd); cysylltiadau hanesyddol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 031 Tir Comin Merthyr Tudful, Canolog Tirwedd ddiwydiannol o bwys cenedlaethol; nodweddion rheoli dwr a nodweddion cloddiol yn gysylltiedig â Gweithfeydd Haearn Dowlais a Phenydarren; aneddiadau ucheldirol diwydiannol ac ôl-ganoloesol; rhwydweithiau trafnidiaeth -rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus; ardal o dir comin a newidiwyd gan ddatblygiadau diwydiannol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 031)

Ardal gymeriad Tir Comin Merthyr Tudful, Canolog: ardal o nodweddion rheoli dwr a ddechreuwyd ym 1818.

(Foto : GGAT Merthyr 032)

Ardal gymeriad Golchfa Cwm Bargod: ardal ddiwydiannol fodern â thomenni gwastraff a lagynau helaeth.

HLCA 032 Golchfa Cwm Bargod Fe'i defnyddid fel golchfa lo: gwastraff a lagynau; olion diwydiannol: safle cloddiol yn cynnwys gwaith glo a phyllau, ty injan a gefail; coridor trafnidiaeth: rheilffordd a thramffordd a nodweddion cysylltiedig (safle gorsaf a blwch signalau), safle nodwedd rheoli dwr (cronfa ddwr), safle strwythurau domestig (Railway Terrace).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 033 Tir Comin Heb ei Wella Garth Fawr Tirwedd greiriol a allai fod o bwys cenedlaethol: aneddiadau cynhanesyddol creiriol ac olion cysylltiedig; diwydiannol: nodweddion cloddiol (chwarel a lefelydd posibl).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 


(Foto : GGAT Merthyr 033)

Ardal gymeriad Tir Comin Heb ei Wella Garth Fawr: tirwedd gynhanesyddol greiriol bwysig.

(Foto : GGAT Merthyr 034)

Ardal gymeriad Thomas Town (Gorllewin): estyniad trefol yn dyddio o ddiwedd y 19eg ganrif a ddechreuodd fel anheddiad gerllaw tramffordd.

HLCA 034 Thomas Town (Gorllewin) Datblygiad diwydiannol trefol: anheddiad llinellol gerllaw tramffordd yn cynnwys ychwanegiadau grid llinellol rheolaidd diweddarach ar ffurf tai dosbarth canol yn bennaf; adeiladau cyhoeddus a chrefyddol yn dyddio o'r 19eg ganrif.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 035 Pengarnddu Coridor trafnidiaeth; ardal rheoli dwr; adeiladau domestig ac amaethyddol; anheddiad diwydiannol yn gysylltiedig â chwareli calchfaen; tir amaethyddol wedi'i wella a thir amgaeëdig ar gwr y Tir Comin; tirwedd Filwrol. Maes saethu ar gyfer gwirfoddolwyr; cysylltiadau hanesyddol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon


(Foto : GGAT Merthyr 035)

Ardal gymeriad Pengarnddu: rheilffyrdd mwynau a wasanaethai chwareli calchfaen.

(Foto : GGAT Merthyr 036)

Ardal gymeriad Thomas Town (Dwyrain) a Phenyard: estyniad trefol o Thomas Town yn dyddio o'r 20fed ganrif.

HLCA 036 Thomas Town (Dwyrain) a Phenyard 2 Estyniad trefol yn dyddio o'r 20fed ganrif o Thomas Town a adeiladwyd yn ystod y 19eg ganrif, tai cymdeithasol cynnar; nodweddion cloddiol diwydiannol tirluniedig; addysg a hamdden; parc a gerddi trefol; coffaol (cofeb Rhyfel De Affrica).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 037 Ysgubor Newydd Ystad cyngor yn dyddio o'r 20fed ganrif; tai domestig cymdeithasol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 037)

Ardal gymeriad Ysgubor Newydd: ystâd tai cyngor yn dyddio o'r 20fed ganrif.

(Foto : GGAT Merthyr 038)

Ardal gymeriad Mountain Hare: anheddiad diwydiannol o ffyrdd unigol a datblygiadau strimynnog.

HLCA 038 Mountain Hare Anheddiad diwydiannol bach o resi terasog unigol a datblygiadau strimynnog yn gysylltiedig â gweithfeydd cloddio glo a haearnfaen gerllaw; wedi'i leoli gerllaw coridor tramffyrdd/rheilffyrdd.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 039 Ffos-y-Frân Tirwedd ddiwydiannol o bwys cenedlaethol sy'n gysylltiedig â Gwaith Haearn Dowlais; Tir Comin ucheldirol a newidiwyd gan ddatblygiadau diwydiannol: ardal sy'n llawn nodweddion cloddiol, gweithfeydd cloddio glo a haearn yn dyddio o'r cyfnod rhwng dechrau a chanol y 19eg ganrif yn bennaf a leolir ar hyd y brigiad mwynau, lefelydd a phyllau ar y cyfan, hefyd olion cynnar gweithfeydd pyllau coron, a gweithfeydd stripio lleiniau; rhwydweithiau trafnidiaeth; nodweddion trafnidiaeth; rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus, nodweddion draenio: System Draenio Rhydd Dowlais; aneddiadau diwydiannol: yn cynnwys anheddiad Gweithwyr Haearn cofrestedig Ffos-y-frân.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 039)

Ardal gymeriad Ffos-y-Frân: tirwedd helaeth o safleoedd diwydiannol sydd o bwys cenedlaethol.

(Foto : GGAT Merthyr 040)

Ardal gymeriad Incline Top: llwybr Inclein Penydarren a Rheilffordd Dowlais.

HLCA 040 Incline Top Coridor trafnidiaeth, diwydiannol; anheddiad diwydiannol ar ben inclein,' tirwedd adferedig a nodweddid gynt gan nodweddion cloddiol diwydiannol a nodweddion rheoli dwr


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 041 Tir Comin Merthyr Tudful, Gogledd Tir comin, nodweddion rheoli dwr (System Draenio Rhydd Dowlais a Chorfforaeth Merthyr Tudful); tirwedd gloddiol ddiwydiannol ddinod.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 041)

Ardal gymeriad Tir Comin Merthyr Tudful, Gogledd: ardal o dir comin yn cynnwys nodweddion rheoli dwr diwydiannol.

(Foto : GGAT Merthyr 042)

Ardal gymeriad Chwareli Twynau Gwynion: cyfres o chwareli yn dyddio o'r 19eg ganrif.

HLCA 042 Chwareli Twynau Gwynion Chwareli calchfaen yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Dowlais a Gwaith Haearn Rhymni a sefydlwyd yn ddiweddarach; coridor trafnidiaeth.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 043 Y Garth a Blaen-Y-Garth Caeau amaethyddol canoloesol/ôl-ganoloesol: patrwm afreolaidd datblygedig, ffiniau caeau traddodiadol; brodorol domestig ac amaethyddol; tirwedd gloddiol ddiwydiannol eilradd a nodweddion rheoli dwr.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 043)

Ardal gymeriad y Garth a Blaen-y-Garth: tirwedd amaethyddol a nodweddir gan gaeau afreolaidd.

(Foto : GGAT Merthyr 044)

Ardal gymeriad Chwareli Castell Morlais: tirwedd helaeth o chwareli calchfaen.

HLCA 044 Chwareli Castell Morlais Tirwedd gloddiol ddiwydiannol: chwareli calchfaen trawiadol mawr yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Penydarren a Dowlais, yn gysylltiedig â choridor tramffyrdd.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 045 Bryn a Chastell Morlais Tirwedd amddiffynnol ac amaethyddol greiriol; Fferm ddiwydiannol a gynlluniwyd; caeau mawr afreolaidd eu siâp, nodweddion crefyddol, angladdol a defodol cynnar; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol; nodweddion hamdden yn dyddio o ddechrau'r 20fed ganrif; adeiladau iechyd cyhoeddus.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 045)

Ardal gymeriad Bryn a Chastell Morlais: ardal o nodweddion cynhanesyddol a chanoloesol, yng nghysgod Castell Morlais.

(Foto : GGAT Merthyr 046)

Ardal gymeriad Chwareli Bryniau: tirwedd gloddiol yn cynnwys chwareli a thramffordd gysylltiedig.

HLCA 046 Chwareli Bryniau Tirwedd gloddiol ddiwydiannol yn gysylltiedig â Gweithfeydd Haearn Dowlais ac Ivor, tramffordd ddiwydiannol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 047 Dowlais Top Ardal ddiwydiannol adferedig, ardal a ailddatblygwyd yn ddiweddar i'w defnyddio at ddibenion masnachol, adwerthol a diwydiannol ysgafn, safle tirwedd gloddiol ddiwydiannol: chwareli a thomenni sbwriel, coridor rheilffyrdd: Rheilffordd Aberhonddu a Merthyr Tudful (gan gynnwys Gorsaf Dowlais Top) a chilffyrdd yn gysylltiedig Rheilffordd Cwmni Haearn Dowlais.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 047)

Ardal gymeriad Dowlais Top: tir diwydiannol adferedig a ailddatblygwyd i'w ddefnyddio at ddibenion masnachol, adwerthol a diwydiannol ysgafn.

(Foto : GGAT Merthyr 048)

Ardal gymeriad Cwm Blacks: ardal adferedig o weithfeydd cloddio glo helaeth yn dyddio o'r 19eg ganrif.

HLCA 048 Cwm Blacks Ardal adferedig o weithfeydd cloddio glo yn dyddio o'r 19eg; man gwyrdd trefol; coridor trafnidiaeth modern.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 049 Bon-y-Maen Ystad ddiwydiannol fodern; cyn-dir amaethyddol; cyn-dramffordd ddiwydiannol (ar linell y ffordd fynediad ar hyd ochr ogledd-ddwyreiniol yr HLCA).


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 049)

Ardal gymeriad Bon-y-Maen: ystâd ddiwydiannol fodern.

(Foto : GGAT Merthyr 050)

Ardal gymeriad Y Gurnos a Galon Uchaf: tirwedd drefol yn dyddio o ganol yr 20fed ganrif.

HLCA 050 Y Gurnos a Galon Uchaf Ystadau trefol modern, yn cynnwys cyfleusterau masnachol, addysgol ac iechyd; safle daliadau amaethyddol ôl-ganoloesol: coridor trafnidiaeth: ffyrdd, gan gynnwys ffordd Rufeinig, a chyn-dramffordd ddiwydiannol; safle nodweddion rheoli dwr (ee Goitre Pond a'r rhwydwaith o sianeli draenio a chronfeydd dwr cysylltiedig); safle mân nodweddion cloddiol diwydiannol (ee lefel lo a haearnfaen, i'r dwyrain o Goitre).


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 051 Chwarel Vaynor Tirwedd gloddiol fodern: chwarel gerrig weithredol fawr; safle tramffordd ddiwydiannol, odynau calch; crefyddol, angladdol a defodol: safle carreg arysgrifedig Rufeinig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 051)

Ardal gymeriad Chwarel Vaynor: chwarel gerrig weithredol fawr.

(Foto : GGAT Merthyr 052)

Ardal gymeriad Fferm y Gurnos a Bunker's Hill: tirwedd amaethyddol o gaeau rheolaidd o faint canolig-mawr a gynlluniwyd.

HLCA 052 Fferm y Gurnos a Bunker's Hill Tirwedd amaethyddol o gaeau amaethyddol a choediog rheolaidd (rhai afreolaidd) wedi'u gwella o faint canolig-mawr yn dyddio o ddiwedd y 18fed ganrif/dechrau'r 19eg ganrif; fferm ystad fodel (y Gurnos), a nodweddion amaethyddol cyfoes; caeau â waliau sych o bob tu iddynt; safle anheddiad gwledig anghyfannedd Pantton; coridor trafnidiaeth. Ffyrdd a thramffyrdd, gan gynnwys llwybr Ffordd Rufeinig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 053 Y Graig, Y Gurnos Ardal agored fach o goetir prysglog a thir pori; rhwydwaith o lonydd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 053)

Ardal gymeriad Y Graig, Y Gurnos: tirwedd agored o dir pori a choetir prysglog.

(Foto : GGAT Merthyr 054)

Ardal gymeriad Lakeside Gardens: datblygiadau tai yn dyddio o ddiwedd yr 20fed ganrif.

HLCA 054 Lakeside Gardens Datblygiad tai modern; coridor trafnidiaeth hynafol (ar y cwr dwyreiniol).


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 055 Cefncoedycymer Anheddiad sgwatwyr diwydiannol cynnar: cynllun gwasgaredig afreolaidd â chraidd strimynnog llinellol canolog, strydoedd lletach gerllaw Pont-y-Cefn (a gysylltir â'r teulu Crawshay), tai diwydiannol cynnar; swyddogaeth fasnachol; crefyddol, angladdol a defodol: eglwysi a chapeli, coridor trafnidiaeth, ffyrdd, rheilffyrdd, a thram trydan a phontydd cysylltiedig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 055)

Ardal gymeriad Cefncoedycymer: anheddiad gweithwyr diwydiannol pwysig a ddechreuodd fel anheddiad sgwatwyr.

(Foto : GGAT Merthyr 056)

Ardal gymeriad Yr A465 (C) Ffordd Blaenau'r Cymoedd: llwybr ffordd brifwythiennol yn dyddio o ganol yr 20fed ganrif.

HLCA 056 Yr A465(C) Ffordd Blaenau'r Cymoedd Coridor trafnidiaeth; ffordd a phontydd a adeiladwyd yng nghanol yr 20fed ganrif.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 057 Trefechan Datblygiad tai cymdeithasol yn dyddio o'r cyfnod ar ôl yr Ail Ryfel Byd, adeiladau domestig, cyhoeddus a masnachol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 057)

Ardal gymeriad Trefechan: cymuned hunangynhwysol fodern a gynlluniwyd gan benseiri.

(Foto : GGAT Merthyr 058)

Ardal gymeriad Ty-newydd: tirwedd amaethyddol amgaeëdig ôl-ganoloesol.

HLCA 058 Ty-newydd Tirwedd amgaeëdig amaethyddol ôl-ganoloesol, caeau afreolaidd bach sydd wedi goroesi, ffiniau caeau â waliau sych o bob tu iddynt; nodweddion crefyddol, angladdol a defodol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 059 Blaen-y-Dyffryn Tirwedd Ganoloesol/Ôl-ganoloesol; caeau afreolaidd bach yn gysylltiedig â daliadau amaethyddol ôl-ganoloesol; ffiniau caeau traddodiadol ar ffurf waliau sych.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 059)

Ardal gymeriad Blaen-y-Dyffryn: tirwedd amaethyddol amgaeëdig ôl-ganoloesol.

(Foto : GGAT Merthyr 060)

Ardal gymeriad Cefn Cil-Sanws: tirwedd o ucheldir agored yn bennaf.

HLCA 060 Cefn Cil-Sanws Ucheldir agored, tirwedd gloddiol ddiwydiannol amaethyddol eilradd; maes saethu nas defnyddir; cysylltiadau ag enwau lleoedd hanesyddol crefyddol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 061 Coridor Dyffryn Afon Taf Fawr Tirwedd grefyddol, angladdol a defodol: mynwentydd a sefydlwyd yn y 19eg ganrif ac yn ddiweddarach; coridor rheilffordd a ffyrdd, nodweddion amaethddiwydiannol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 061)

Ardal gymeriad Coridor Dyffryn Afon Taf Fawr: tirwedd dyffryn yn cynnwys mynwentydd pwysig.

(Foto : GGAT Merthyr 062)

Ardal gymeriad Coed Meurig: tirwedd amgaeëdig amaethyddol yn cynnwys ffiniau traddodiadol a ffermydd ôl-ganoloesol.

HLCA 062 Coed Meurig Tirwedd amaethyddol; ffiniau caeau traddodiadol ar ffurf waliau sych a chloddiau ac arnynt wrychoedd a chorlannau; ffermydd ôl-ganoloesol ac adeiladau fferm; Coetir Hynafol; rhywfaint o dresmasu diwydiannol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 063 Clwyd-y-Fagwyr, Gellideg a Phen-Llwyn-Deri Anheddiad diwydiannol o resi unigol (19eg ganrif) a nodweddir erbyn hyn gan ystadau cynlluniedig rheolaidd mawr o dai cyngor a maestrefol yn bennaf (canol hyd ddiwedd yr 20fed ganrif); crefyddol, angladdol a defodol: capeli anghydffurfiol; tirwedd ddiwydiannol: lefelydd, a thomenni ysbwriel; nodweddion rheoli dŵr diwydiannol; coridor tramffyrdd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 063)

Ardal gymeriad Clwyd-y-Fagwyr, Gellideg a Phen-Llwyn-Deri: ystadau cyngor yn dyddio o'r 20fed ganrif a chlystyrau a rhesi cynharach o fythynnod.

(Foto : GGAT Merthyr 064)

Ardal gymeriad Gweithfeydd cloddio Winch Fawr, Pen-yr-Heolgerrig, Cwm Du, a Chwm Glo Uchaf:

HLCA 064 Gweithfeydd Cloddio Winch Fawr, Pen-yr-Heolgerrig, Cwm Du, a Chwm Glo Uchaf Tirwedd gloddiol ddiwydiannol o bwys cenedlaethol a rhyngwladol yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa: lefelydd (Drifft Cwmdu,), pyllau, siafftiau mwyngloddiau, gweithfeydd glo, chwareli, gweithfeydd cloddio brig, ffyrdd aer ac adeiladau diwydiannol (megis y stablau ac adeiladau eraill ym Mhwll Cwmdu); nodweddion rheoli dwr a draenio: ffrydiau, pyllau a chronfeydd dwr; coridor trafnidiaeth: lonydd, incleins a thramffyrdd; amaethyddol: ffiniau creiriol, carneddau clirio, a throchfa defaid; crefyddol, angladdol a defodol; carnedd grwn Bryn-y-Badell yn dyddio o'r Oes Efydd.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 065 Ochr-y-Mynydd, Winch Fawr Anheddiad diwydiannol: patrwm gwasgaredig dwys yn nodweddiadol o anheddiad "sgwatwyr"; nodweddion tirwedd gloddiol ddiwydiannol; mân nodweddion trafnidiaeth.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 065)

Ardal gymeriad Ochr-y-Mynydd, Winch Fawr: anheddiad sgwatwyr diwydiannol bach.

(Foto : GGAT Merthyr 066)

Ardal gymeriad Waun-y-Nant Goy: tirwedd ddiwydiannol o domenni gwastraff helaeth.

HLCA 066 Tomenni Waun-y-Nant Goy Tirwedd gloddiol ddiwydiannol, a nodweddid gan weithgarwch arllwys sbwriel a phrosesu yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 067 Pencoedcae a Brynteg Tirwedd ddiwydiannol/amaethyddol gymysg: rhyngwyneb agored rhwng gweithgarwch amaethyddol, diwydiannol ac anheddu; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol; nodweddion rheoli dwr/cynhyrchu pwer; tirwedd gloddiol ddiwydiannol yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 067)

Ardal gymeriad Pencoedcae a Brynteg: tirwedd gymysg o gaeau amaethyddol a nodweddion diwydiannol.

(Foto : GGAT Merthyr 068)

Ardal gymeriad Heolgerrig a Phen-yr-Heolgerrig: pentref diwydiannol a ddatblygodd o anheddiad sgwatwyr.

HLCA 068 Heolgerrig a Phen-yr-Heolgerrig Anheddiad sgwatwyr diwydiannol â phatrwm afreolaidd, datblygiad strimynnog llinellol cynnar yr ychwanegwyd terasau ac ystadau tai ato; nodweddion crefyddol, angladdol a defodol, hy capeli anghydffurfiol; swyddogaeth fasnachol fach nas datblygwyd; nodweddion cloddiol diwydiannol a nodweddion trafnidiaeth; mân nodweddion amaethyddol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 069 Cwm Glo, Gogledd Ardal sy'n dangos tirwedd amaethyddol/anheddu gynharach; tirwedd grefyddol, angladdol a defodol; capel anghydffurfiol cynnar; cysylltiadau hanesyddol a chrefyddol; nodweddion cloddiol diwydiannol a nodweddion rheoli dwr a draenio.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 069)

Ardal gymeriad Cwm Glo, Gogledd: tirwedd amaethyddol/anheddu a chanddi gysylltiadau hanesyddol a chrefyddol cryf.

(Foto : GGAT Merthyr 070)

Ardal gymeriad Cwm Glo: Coridor Tramffyrdd, Platffyrdd ac Incleins: rhwydwaith helaeth o incleins a lonydd.

HLCA 070 Cwm Glo: Coridor Tramffyrdd, Platffyrdd ac Incleins Tirwedd ddiwydiannol o bwys cenedlaethol yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol: coridor tramffyrdd, platffyrdd ac incleins; tirwedd gloddiol ddiwydiannol o byllau, siafftiau a lefelydd yn Nyffryn Cwm Glo ac ar hyd Nant Llwyn-yr-Eos; nodweddion rheoli dwr a draenio diwydiannol; anheddiad diwydiannol ac amaethyddol creiriol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 071 Upper Collier's Row Anheddiad diwydiannol o bwys cenedlaethol: rhes unigol o dai diwydiannol cynnar a chaeau cysylltiedig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 071)

Ardal gymeriad Upper Collier's Row: anheddiad bach o dai diwydiannol cynnar sydd mewn cyflwr da.

(Foto : GGAT Merthyr 072)

Ardal gymeriad Waunwyllt, Pen-y-Lan a Graig Gethin: cyn-dirwedd amaethyddol ôl-ganoloesol y gorchuddir y rhan fwyaf ohoni bellach gan goedwigoedd a blannwyd yn yr 20fed ganrif.

HLCA 072 Waunwyllt, Pen-y-Lan a Graig Gethin Tirwedd amaethyddol o aneddiadau ôl-ganoloesol gwasgaredig yn gysylltiedig â ffermio defaid ar dir uchel; patrwm caeau datblygedig afreolaidd o gaeau wedi'u rhannu gan waliau sych a guddir i raddau helaeth mewn coedwigoedd; Coetir Hynafol a choedwigoedd yn dyddio o'r 20fed ganrif; tirwedd gloddiol yn gysylltiedig â'r fasnach mewn glo ager.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 073 Mynydd Aberdâr Tir pori ucheldirol amgaeëdig; caeau rheolaidd wedi'u rhannu gan ffensys pyst a gwifrau; tirwedd grefyddol, angladdol a defodol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 073)

Ardal gymeriad Mynydd Aberdâr: tirwedd o ucheldir amgaeëdig.

(Foto : GGAT Merthyr 074)

Ardal gymeriad Blaen-Canaid a Hendre Fawr: tirwedd amaethyddol ôl-ganoloesol o gaeau afreolaidd bach a ffermydd cysylltiedig.

HLCA 074 Blaen-Canaid a Hendre-Fawr Tirwedd greiriol amaethyddol o gaeau datblygedig afreolaidd bach a ffermydd cysylltiedig yn dyddio o ddechrau'r cyfnod ôl-ganoloesol; tirwedd angladdol a defodol gynhanesyddol; cysylltiadau hanesyddol a chrefyddol pwysig; Coetir Hynafol a choetir a adfywiwyd yn ystod yr 20fed ganrif.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 075 Tir Comin Wedi'i Wella Garth Fawr Ardal a nodweddir gan dir comin wedi'i wella a amgaewyd, caeau mawr rheolaidd a sefydlwyd yn ddiweddar; tystiolaeth enwau lleoedd.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 075)

Ardal gymeriad Tir Comin Wedi'i Wella Garth Fawr: tir comin wedi'i wella a amgaewyd.

(Foto : GGAT Merthyr 076)

Ardal gymeriad Bargod Taf: tirwedd amaethyddol amgaeëdig o batrymau caeau afreolaidd.

HLCA 076 Taf Bargod Tirwedd amgaeëdig o gaeau canoloesol ac ôl-ganoloesol, sy'n cynnwys o bosibl elfennau cynhanesyddol ffosiledig; patrwm caeau datblygedig/afreolaidd; ffiniau caeau ar ffurf waliau sych a chloddiau ag wyneb o gerrig yn bennaf; olion nodweddion mwyngloddio a rheilffordd ddiwydiannol. Mae hyd a lled y gweithgarwch amgáu yn ystod y cyfnod ôl-ganoloesol fel y nodir gan dystiolaeth gartograffig. Waliau sych a chloddiau ag wyneb o gerrig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 077 Tir Comin Merthyr Tudful, De Tirwedd angladdol a defodol gynhanesyddol greiriol bwysig: Carneddau yn dyddio o'r Oes Efydd; Tir Comin; ffriddoedd agored, fawr ddim arwyddion ar wyneb y ddaear o weithgarwch diwydiannol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

(Foto : GGAT Merthyr 077)

Ardal gymeriad Tir Comin Merthyr Tudful, De: ardal ucheldirol helaeth o dir comin a nodweddir gan dirwedd gynhanesyddol sydd wedi goroesi.

(Foto : GGAT Merthyr 078)

Ardal gymeriad Tomen Fawr Dowlais, Trecati,Trehir a Thwyn-y-Waun: tirwedd ddiwydiannol a adferwyd.

HLCA 078 Tomen Fawr Dowlais, Trecati, Trehir a Thwyn-y-Waun Tirwedd ddiwydiannol adferedig; ardal, a arferai fod yn debyg i Ardaloedd Cymeriad Tirwedd Hanesyddol 031 a 039, lle y buwyd yn gwneud gwaith adfer, gwaith mwyngloddio glo brig a gwaith mewnlenwi, neu gyfuniadau ohonynt ers hynny cyn-safle nodweddion cloddiol a draenio amlgyfnod yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Dowlais; cyn-safle aneddiadau ucheldirol diwydiannol ac ôl-ganoloesol; cyn-safle Ffair Ganoloesol/marchnad o bwys rhanbarthol.


(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

 

HLCA 079 Ffordd yr A470(C) Coridor trafnidiaeth ffordd yn ymestyn o'r gogledd i'r de, yn dyddio o ddiwedd yr 20fed ganrif cyn goridor rheilffordd (ail hanner y 19eg ganrif); cyn-dirwedd gloddiol ddiwydiannol yn gysylltiedig â'r fasnach mewn glo ager.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 079)

Ardal gymeriad Ffordd yr A470(C): coridor ffordd modern sy'n cysylltu Merthyr Tudful â Chaerdydd.


Am wybodaeth bellach cysylltwch os gwelwch yn dda ag Ymddiriedolaeth Archeolegol Morgannwg-Gwent cyf. yn y cyfeiriad, neu ymwelwch â gwefannau Cyngor Cefn Gwlad: www.ccw.gov.uk neu Cadw: www.cadw.wales.gov.uk